Câu đối Tết Xuân hay

Ngày Tết thiếu câu đối chưa là đủ Tết. Trong nhà dù trang hoàng thế nào, thiếu những câu đối đỏ, Tết vẫn phảng phất thiếu một cái gì đó thiêng liêng.

Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh

Chơi câu đối người ta chọn từng đôi cho hợp với cảnh, bởi vậy nhiều người tự nghĩ lấy câu đối, viết lấy hoặc thuê ông đồ viết giúp.

Ngày đầu tiên của Năm Mới Đinh Hợi 2007, trong khi ngồi chờ mọi người chuẩn bị bữa cơm đầu năm của gia đình, tranh thủ lên mạng khai bàn phím mở hàng Diễn đàn gửi tới bá tánh lời chúc đầu năm qua một số câu đối xưa để tao nhân mặc khách nào thấy cần, thì có sẵn đấy cứ việc lấy ra họa lớn mà treo vách thưởng Xuân đón Tết cho thêm phần thi vị.

Câu đối cũng như tranh Tết, người ta dán từ ngoài cổng vào đến trong nhà.

Ngoài cổng ngõ thì có câu :

1) Môn đa khách đáo thiên tài đáo
Gia hữu nhân lai vạn vật lai

Lược dịch :

Cửa nhiều khách đến nhiều tiền đến
Nhà có người vào lắm vật vào

Ðôi câu đối dán trong sân nhà :

2) Sơn thủy thanh cao xuân bất tận
Thần tiên lạc thú cảnh trường sinh

Lược dịch :

Phong cảnh thanh cao xuân mãi mãi
Thần tiên vui thú cảnh đời đời

Những câu đối dán trong nhà :

3) Thiên tăng tuế nguyệt, niên tăng thọ
Xuân mãn càn khôn, phúc mãn đường

Lược dịch :

Trời thêm năm tháng, tuổi thêm thọ
Xuân khắp đất trời, phúc khắp nhà

4) Tổ tôn công đức thiên niên thịnh
Tử hiếu tôn hiền vạn đại xương

Lược dịch:

Công đức tổ tôn nghìn năm thịnh
Hiếu hiền con cháu vạn đời ngay

5) Xuân như cẩm tú, nhân như ngọc
Khách mãn gia đình, tửu mãn tôn

Lược dịch :

Xuân như cẩm tú, người như ngọc
Khách chật trong nhà, rượu hết chung

6) Phúc sinh lễ nghĩa gia đường thịnh
Lộc tiến vinh hoa phú qúy xuân

Lược dịch :

Phúc đem lễ nghĩa trong nhà thịnh
Lộc nảy vinh hoa phú qúy xuân

7) Niên niên như ý xuân
Tuế tuế bình an nhật

Lược dịch :

Năm năm xuân như ý
Tuổi tuổi ngày bình an

8) Nhập môn tân thị kinh luân khách
Mãn tọa dai đồng cẩm tú nhân

Lược dịch :

Vào cửa toàn khách kinh luân
Ngồi chơi toàn người cẩm tú

9) Niệm tiên tổ, duật tu quyết đức
Khải hậu nhân,trường phát kỳ tường

Lược dịch :

Nhớ tổ tiên, đẹp điều nhân đức
Tin cháu con bền sự lạ hay

10) Thảo ốc an cư, tích kim quang đắc đức
Bố y tùy phận, cầu phúc đức lai tài

Lược dịch :

Nhà cỏ ở yên, tích kim quang được đức
Áo vải an thân, cầu phúc đức đến tài

11) Thiên địa vô tư, tích thiện tự nhiên thiện
Thánh hiền hữu giáo, tu thân khả dĩ vinh

Lược dịch

Trời đất vô tư, làm điều thiện tự nhiên được thiện
Thánh hiền có dạy, lo tu thân có thể được vinh

12) Tân niên, hạnh phúc bình an tiến
Xuân nhật, vinh hoa phú qúy lai

Lược dịch :

Năm mới, hạnh phúc bình an đến
Ngày xuân, vinh hoa phú qúy về

13) Ðịa sinh tài, thế nghiệp quang huy
Thiên tứ phúc, gia thanh hiện thái

Lược dịch :

Ðất sinh tài nghiệp đời sán lạn
Trời ban phúc, nhà tiếng tốt tươi

14) Phúc mãn đường, niên tăng phú qúy
Ðức lưu quang, nhật tiến vinh hoa

Lược dịch :

Phúc đầy nhà, năm thêm giàu có
Ðức ngập tràn, ngày một vinh hoa

15) Trúc bảo bình an, tài lợi tiến
Mai khai phú qúy, lộc quyền lai

Lược dịch :

Trúc giữ bình yên, thêm tài lợi
Mai khai phú qúy, lại lộc quyền

16) Tiên tổ phương danh lưu quốc sử
Tử tôn tích học hiển gia phong

Lược dịch :

Tiên tổ danh thơm ghi sử nước
Cháu con tích học nổi cơ nhà

17) Liên tọa đài tiền hoa hữu thực
Bồ đề thụ thượng qủa thanh nhàn

Lược dịch :

Tòa sen đài trước hoa đầy đủ
Cổ thụ bồ đề qủa thanh nhàn

18) Đa lộc, đa tài, đa phú quý
Đắc thời, đắc lợi, đắc nhân tâm

Lược dịch :

Nhiều lộc, nhiều tài, nhiều của cải
Gặp thời, được lợi, được lòng người

Một câu đối Nôm :

19) Ngoài cửa mừng Xuân nghênh Ngũ Phúc
Trong nhà chúc Tết hưởng Tam Ða

Sau đây là một câu đối tặng các cậu thanh niên chưa vợ, nhớ dán vào cửa ra vào cho may mắn trọn năm. Không chừng năm tới sẽ được vợ cũng nên.

Ngũ phúc lâm môn … còn thiếu
Tam nguyên khai thái … có thừa

Câu đối Tết những điều chúc tụng và mong ước đầu xuân

“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh” Từ thuở xưa, ông cha ta đã xem câu đối Tết là một trong những biểu tượng báo hiệu xuân sang; Một trong sáu thứ tiêu biểu nhất của ngày Tết theo phong tục cổ truyền của dân tộc. Câu đối Tết không chỉ dùng để trang trí cho vui cửa vui nhà trong ba ngày Tết, mà thông qua những nét mực Tàu ghi trên giấy đỏ người ta còn gởi gắm bao điều chúc tụng, ước mong. Mong cho mưa thuận gió hòa, mong cho dân giàu nước mạnh và cầu mong một năm sức khỏe dồi dào, làm ăn phát đạt.

Câu đối Tết những điều chúc tụng và mong ước đầu xuâ

“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”Từ thuở xưa, ông cha ta đã xem câu đối Tết là một trong những biểu tượng báo hiệu xuân sang; Một trong sáu thứ tiêu biểu nhất của ngày Tết theo phong tục cổ truyền của dân tộc. Câu đối Tết không chỉ dùng để trang trí cho vui cửa vui nhà trong ba ngày Tết, mà thông qua những nét mực Tàu ghi trên giấy đỏ người ta còn gởi gắm bao điều chúc tụng, ước mong. Mong cho mưa thuận gió hòa, mong cho dân giàu nước mạnh và cầu mong một năm sức khỏe dồi dào, làm ăn phát đạt.Tết đến, đi dọc trên các ngả đường phố cổ, ta bắt gặp trước cửa những ngôi nhà dán nhiều câu đối Tết với ý nghĩa trong sáng, vui tươi, thể hiện tinh thần phơi phới, lâng lâng “Sơn thuỷ thanh cao xuân bất tận; Thần tiên lạc thú cảnh trường sinh” nghĩa là “Non nước thanh cao xuân chẳng tận; Thần tiên vui hưởng cảnh trường sinh”. Nhiều câu đối có nội dung chúc tụng phúc thọ an khang, vạn sự như ý: “Thiên tăng tuế nguyệt nhân tăng thọ; Xuân mãn càn khôn phước mãn đường” nghĩa là “Trời thêm năm tháng người thêm tuổi; Xuân đầy trời đất phước đầy nhà”. Hay câu mang ý nghinh xuân tiếp phước, cầu mong phát tài phát lộc, gặp vận phú quý vinh hoa: “Tân niên hạnh phúc bình an tấn; Xuân nhập vinh hoa phú quý lai” nghĩa là “Năm mới hạnh phúc bình an đến; Ngày xuân vinh hoa phú quý về”. Hay câu mong ước bình yên vô sự, tránh việc tai ương, được gia quan tấn tước “Trúc báo bình an tài lợi tấn; Mai khai phú quý lộc quyền lai” nghĩa là : “Trúc báo bình an tài lợi đến; Hoa mai đua nở lộc quyền lai”.

Ngày Tết, bàn thờ gia tiên bao giờ cũng được trang hoàng rực rỡ. Nài những lễ vật hương hoa trà quả, thường phải có một vài câu đối đỏ, một mặt là để trang trí cho bàn thờ thêm màu thêm vẻ, mặc khác thông qua câu đối người ta còn gởi gắm tấm lòng thành kính đến ông bà tổ tiên, nguyện cầu nhận được sự phù hộ để con cháu đồi dào sức khỏe, làm ăn phát đạt, thăng quan tiến chức làm rạng rỡ tộc họ: “Thụ thảo phùng xuân chi diệp mậu; Tổ công tích đức tử tôn vinh” nghĩa là “Cây cỏ chào xuân cành lá thắm; Tổ tiên tích đức cháu con vinh”. Hoặc những câu có ý nghĩa giáo dục, mong ước cho con cháu luôn đoàn kết, tương thân tương trợ, kề vai sát cánh giúp đỡ lẫn nhau vượt mọi khó khăn để tạo dựng cuộc sống ngày càng phát triển và cùng đồng lòng tri ân tưởng nhớ cội nguồn tổ tiên: “Mộc xuất thiên chi do hữu bổn; Thuỷ lưu vạn phái tố tùng nguyên” nghĩa là “Cây chung ngàn nhánh sinh từ gốc; Nước chảy muôn dòng phát tại nguồn”. Đời trước mở đường, lớp sau kế tiếp phát huy nề nếp gia phong, gìn giữ bản sắc đó cũng là mong ước đầu xuân “Hữu khai tất niên, minh đức viễn hĩ; Khắc xương quyết hậu, kế tự kỳ hoàng chi” nghĩa là “Lớp trước mở mang, đức sáng lưu truyền vĩnh viễn; Đời sau tiếp nối, phúc cao thừa kế huy hoàng”.Đầu năm là điểm khởi đầu mọi sự, người ta tha hồ nguyện ước cầu mong. Nhà buôn mong được mua may bán đắt, sinh tài sinh lợi, vàng ngọc đầy nhà “Môn nghinh xuân hạ thu đông phước; Hộ nạp đông tây nam bắc tài” nghĩa là “Cửa đón xuân hạ thu đông phúc;Nhà tiếp đông tây nam bắc tài” hoặc câu “Tài nguyên quảng tấn lợi hanh thông; Ngũ phúc lâm môn vạn sự hưng” nghĩa là “Nguồn tài rộng mở lợi hanh thông; Ngũ phúc đến nhà muôn sự hưng”.

Nài những câu đối có nội dung dài, người ta còn sán những tờ xuân liên 4 chữ ở các cửa, tủ, rương, đồ đựng,... để cầu may, chúc phát tài phát lộc như “Kim ngọc mãn đường- vàng ngọc đầy nhà”;“Khai trương hồng phát - Mở hàng phát đạt”; “Hữu cầu tấn ứng - Cầu gì được nấy”; ... Nhà nông thường mong ước thực tế hơn, họ chỉ mong sao cho mưa thuận gió hòa, hoa màu tươi tốt, mùa màng bội thu “Ngọc thụ quỳnh lâm chiêu xuân sắc; Tường phong thụy vũ khánh phong niên” nghĩa là “Cây cỏ tốt tươi chào xuân sắc; Gió nhuần mưa thấm bội thu năm”. Làm nông cốt là cần kiệm, nếu chịu khó cần cù cày cấy thì sẽ được quanh năm no ấm, chẳng phải nghĩ lo “Trì đường tích thủy tu phòng hạn; Điền địa cần canh túc dưỡng gia” nghĩa là “Ao sâu chứa nước do phòng hạn; Ruộng đất cần canh đủ dưỡng gia”. Và họ khuyên con cháu phải cố gắng học hành, chăm lo cần kiệm thì sẽ vinh hiển bản thân và rạng rỡ gia đình “Canh độc lưỡng đồ, độc khả vinh thân canh khả phú; Kiệm cần nhị chí, cần năng sáng nghiệm kiệm năng thành” nghĩa là “Nông học đôi đườn , học sớm vinh thân nông sớm phú;Kiệm cần hai chữ, cần cù sáng nghiệp kiệm thành công”. Khuyên các chàng sĩ tử học trò hãy ra công gắng sức học tập mai sau gặp vận rồng mây, công danh đỗ đạt; trước là vinh hiển bản thân, sau làm rạng rỡ tông môn được mở mày mở mặt với bàng quan thiên hạ “Thập niên song hạ vô nhân vấn; Nhất cử thành danh thiên hạ tri” nghĩa là “Mười năm đèn sách không ai hỏi; Thi trúng thành danh thiên hạ hay”.

Cảnh vật ngày xuân muôn màu ngàn vẻ, câu đối Tết cũng muôn vẻ ngàn màu; Câu đối không chỉ lắm màu lắm vẻ bởi những nét bút như phượng múa rồng bay, mà bản thân câu đối chứa đựng nhiều ý nghĩa cát tường cát khánh, đó là những lời cầu mong chúc tụng và đồng thời gởi gắm tâm tư, ước vọng của bao nhà, bao người trong những ngày thiêng liêng đầu năm mới. Cầu cho suốt năm sức khỏe dồi dào, tấn tài tấn lộc, mưa thuận gió hòa và quốc thái dân an “Hội tụy tinh linh địa; An hưởng thái bình thiên” - “Hội tụ đất anh linh; An hưởng cảnh thái bình”.

Tác giả bài viết: Tống Quốc HưngThứ ba - 14/03/2006 08:13

“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh” Từ thuở xưa, ông cha ta đã xem câu đối Tết là một trong những biểu tượng báo hiệu xuân sang; Một trong sáu thứ tiêu biểu nhất của ngày Tết theo phong tục cổ truyền của dân tộc. Câu đối Tết không chỉ dùng để trang trí cho vui cửa vui nhà trong ba ngày Tết, mà thông qua những nét mực Tàu ghi trên giấy đỏ người ta còn gởi gắm bao điều chúc tụng, ước mong. Mong cho mưa thuận gió hòa, mong cho dân giàu nước mạnh và cầu mong một năm sức khỏe dồi dào, làm ăn phát đạt.

Câu đối Tết những điều chúc tụng và mong ước đầu xuâ

“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”Từ thuở xưa, ông cha ta đã xem câu đối Tết là một trong những biểu tượng báo hiệu xuân sang; Một trong sáu thứ tiêu biểu nhất của ngày Tết theo phong tục cổ truyền của dân tộc. Câu đối Tết không chỉ dùng để trang trí cho vui cửa vui nhà trong ba ngày Tết, mà thông qua những nét mực Tàu ghi trên giấy đỏ người ta còn gởi gắm bao điều chúc tụng, ước mong. Mong cho mưa thuận gió hòa, mong cho dân giàu nước mạnh và cầu mong một năm sức khỏe dồi dào, làm ăn phát đạt.Tết đến, đi dọc trên các ngả đường phố cổ, ta bắt gặp trước cửa những ngôi nhà dán nhiều câu đối Tết với ý nghĩa trong sáng, vui tươi, thể hiện tinh thần phơi phới, lâng lâng “Sơn thuỷ thanh cao xuân bất tận; Thần tiên lạc thú cảnh trường sinh” nghĩa là “Non nước thanh cao xuân chẳng tận; Thần tiên vui hưởng cảnh trường sinh”. Nhiều câu đối có nội dung chúc tụng phúc thọ an khang, vạn sự như ý: “Thiên tăng tuế nguyệt nhân tăng thọ; Xuân mãn càn khôn phước mãn đường” nghĩa là “Trời thêm năm tháng người thêm tuổi; Xuân đầy trời đất phước đầy nhà”. Hay câu mang ý nghinh xuân tiếp phước, cầu mong phát tài phát lộc, gặp vận phú quý vinh hoa: “Tân niên hạnh phúc bình an tấn; Xuân nhập vinh hoa phú quý lai” nghĩa là “Năm mới hạnh phúc bình an đến; Ngày xuân vinh hoa phú quý về”. Hay câu mong ước bình yên vô sự, tránh việc tai ương, được gia quan tấn tước “Trúc báo bình an tài lợi tấn; Mai khai phú quý lộc quyền lai” nghĩa là : “Trúc báo bình an tài lợi đến; Hoa mai đua nở lộc quyền lai”.

Ngày Tết, bàn thờ gia tiên bao giờ cũng được trang hoàng rực rỡ. Nài những lễ vật hương hoa trà quả, thường phải có một vài câu đối đỏ, một mặt là để trang trí cho bàn thờ thêm màu thêm vẻ, mặc khác thông qua câu đối người ta còn gởi gắm tấm lòng thành kính đến ông bà tổ tiên, nguyện cầu nhận được sự phù hộ để con cháu đồi dào sức khỏe, làm ăn phát đạt, thăng quan tiến chức làm rạng rỡ tộc họ: “Thụ thảo phùng xuân chi diệp mậu; Tổ công tích đức tử tôn vinh” nghĩa là “Cây cỏ chào xuân cành lá thắm; Tổ tiên tích đức cháu con vinh”. Hoặc những câu có ý nghĩa giáo dục, mong ước cho con cháu luôn đoàn kết, tương thân tương trợ, kề vai sát cánh giúp đỡ lẫn nhau vượt mọi khó khăn để tạo dựng cuộc sống ngày càng phát triển và cùng đồng lòng tri ân tưởng nhớ cội nguồn tổ tiên: “Mộc xuất thiên chi do hữu bổn; Thuỷ lưu vạn phái tố tùng nguyên” nghĩa là “Cây chung ngàn nhánh sinh từ gốc; Nước chảy muôn dòng phát tại nguồn”. Đời trước mở đường, lớp sau kế tiếp phát huy nề nếp gia phong, gìn giữ bản sắc đó cũng là mong ước đầu xuân “Hữu khai tất niên, minh đức viễn hĩ; Khắc xương quyết hậu, kế tự kỳ hoàng chi” nghĩa là “Lớp trước mở mang, đức sáng lưu truyền vĩnh viễn; Đời sau tiếp nối, phúc cao thừa kế huy hoàng”.Đầu năm là điểm khởi đầu mọi sự, người ta tha hồ nguyện ước cầu mong. Nhà buôn mong được mua may bán đắt, sinh tài sinh lợi, vàng ngọc đầy nhà “Môn nghinh xuân hạ thu đông phước; Hộ nạp đông tây nam bắc tài” nghĩa là “Cửa đón xuân hạ thu đông phúc;Nhà tiếp đông tây nam bắc tài” hoặc câu “Tài nguyên quảng tấn lợi hanh thông; Ngũ phúc lâm môn vạn sự hưng” nghĩa là “Nguồn tài rộng mở lợi hanh thông; Ngũ phúc đến nhà muôn sự hưng”.

Nài những câu đối có nội dung dài, người ta còn sán những tờ xuân liên 4 chữ ở các cửa, tủ, rương, đồ đựng,... để cầu may, chúc phát tài phát lộc như “Kim ngọc mãn đường- vàng ngọc đầy nhà”;“Khai trương hồng phát - Mở hàng phát đạt”; “Hữu cầu tấn ứng - Cầu gì được nấy”; ... Nhà nông thường mong ước thực tế hơn, họ chỉ mong sao cho mưa thuận gió hòa, hoa màu tươi tốt, mùa màng bội thu “Ngọc thụ quỳnh lâm chiêu xuân sắc; Tường phong thụy vũ khánh phong niên” nghĩa là “Cây cỏ tốt tươi chào xuân sắc; Gió nhuần mưa thấm bội thu năm”. Làm nông cốt là cần kiệm, nếu chịu khó cần cù cày cấy thì sẽ được quanh năm no ấm, chẳng phải nghĩ lo “Trì đường tích thủy tu phòng hạn; Điền địa cần canh túc dưỡng gia” nghĩa là “Ao sâu chứa nước do phòng hạn; Ruộng đất cần canh đủ dưỡng gia”. Và họ khuyên con cháu phải cố gắng học hành, chăm lo cần kiệm thì sẽ vinh hiển bản thân và rạng rỡ gia đình “Canh độc lưỡng đồ, độc khả vinh thân canh khả phú; Kiệm cần nhị chí, cần năng sáng nghiệm kiệm năng thành” nghĩa là “Nông học đôi đườn , học sớm vinh thân nông sớm phú;Kiệm cần hai chữ, cần cù sáng nghiệp kiệm thành công”. Khuyên các chàng sĩ tử học trò hãy ra công gắng sức học tập mai sau gặp vận rồng mây, công danh đỗ đạt; trước là vinh hiển bản thân, sau làm rạng rỡ tông môn được mở mày mở mặt với bàng quan thiên hạ “Thập niên song hạ vô nhân vấn; Nhất cử thành danh thiên hạ tri” nghĩa là “Mười năm đèn sách không ai hỏi; Thi trúng thành danh thiên hạ hay”.

Cảnh vật ngày xuân muôn màu ngàn vẻ, câu đối Tết cũng muôn vẻ ngàn màu; Câu đối không chỉ lắm màu lắm vẻ bởi những nét bút như phượng múa rồng bay, mà bản thân câu đối chứa đựng nhiều ý nghĩa cát tường cát khánh, đó là những lời cầu mong chúc tụng và đồng thời gởi gắm tâm tư, ước vọng của bao nhà, bao người trong những ngày thiêng liêng đầu năm mới. Cầu cho suốt năm sức khỏe dồi dào, tấn tài tấn lộc, mưa thuận gió hòa và quốc thái dân an “Hội tụy tinh linh địa; An hưởng thái bình thiên” - “Hội tụ đất anh linh; An hưởng cảnh thái bình”.

Tác giả bài viết: Tống Quốc Hưng